ارزیابی عنصری سیم‌های نیکل تیتانیوم ارتودنسی در رابطه با خصوصیات خمش نیروی آنها

سابقه و هدف: آلیاژهای نیکل تیتانیوم با توجه به دارا بودن خواص مکانیکی مطلوب، مناسبترین گزینه برای کاربرد گسترده در ارتودنسی می‌باشند. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه خصوصیات نیرو- خمش سیم‌های نیکل تیتانیوم در ارتباط با آنالیز عنصری آنها می‌باشد. مواد و روشها: در این مطالعه تجربی ، 65 قطعه سیم از 13 مارک تجاری سیم نیکل تیتانیوم با سطح مقطع گرد و با اندازه 014/0 اینچ، جهت مقایسه خواص نیروخمش تحت آزمون خمش سه براکتی در دمای 37 درجه سانتی گراد قرار گرفتند. برای انجام این آزمون مدلی شامل دو استوانه طراحی شد که روی هر یک ، یک براکت مربوط به دندان سانترال بالا چسبانده شد به نحوی که فاصله نقطه میانی براکت ها از هم 5/15 میلی‌متر بود. برای هر سیم میانگین نیرو در خمش‌های 1، 5/1، 2 و 5/2 میلی‌متری در ناحیه باربرداری تعیین شد. سپس نمونه‌ها جهت آنالیز عنصری تحت بررسی با (Scanning Electron Microscopy) SEM مجهز به سیستم EDX، قرار گرفتند. یافته‌ها: منحنی های بدست آمده در این تحقیق، شکل کلی منحنی های سوپرالاستیک را دارا بودند، هرچند میزان اعمال نیرو توسط سیم‌های متفاوت در خمش‌های مختلف از نظر آماری معنی‌دار بود. براین اساس 13 سیم فوق برحسب میزان اعمال نیرو به 4 گروه سنگین (Ortho Force)، سیم‌های متوسط (Proflex، ORG، Ortho Technology، IMD، GAC و Force I) ، سیم‌های سبک (Smart، Nitanium، Nitinol SE، SE NITI، Rematitan Lite) و سیم خیلی سبک ((Imagination تقسیم شدند. به علاوه معلوم شد که حتی سیم‌های مربوط به یک کارخانه کاملاً یکسان عمل نمی‌کنند؛ به صورتی که بیشترین ضریب تغییرات نیرو در سیم‌های ساخت کارخانه Ortho Force و کمترین ضریب تغییرات نیرو در سیم‌های ساخت کارخانه ORG مشاهده شد. در آنالیز عنصری با SEM نسبت نیکل به تیتانیوم در سیم‌های مختلف، متفاوت بود. به نظر می‌رسد بالا بودن درصد اتمی تیتانیوم در آلیاژ به Load-deflection rate کمتر می‌انجامد. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد سیم‌های مورد بررسی علیرغم داشتن منحنی‌های کمابیش مشابه سوپرالاستیک ، در میزان شیب منحنی دارای اختلاف معنی‌دار بوده، با مقایسه ضریب پراکندگی حتی در محصولات یک کارخانه نیز تنوع مشاهده گردید ؛ بنابراین تبلیغات ارائه شده از سوی کارخانه‌های سازنده سیم‌ها ، صد در صد قابل اعتماد نبوده، بایستی در کاربرد این محصولات به نتایج تحقیقات علمی توجه کافی مبذول داشته و میزان کراودینگ و ترکیب عنصری این سیم ها را نیز مد نظر قرار داد.